Giữa thực trạng cần minh bạch cà phê, ‘ông lớn’ Trung Nguyên chơi trò ‘trốn tìm’?

Không cam kết, không lên tiếng vậy Trung Nguyên và nhiều doanh nghiệp cà phê khác đang ở đâu, làm gì trong trước sự kêu gọi sản xuất cà phê sạch, minh bạch thành phần vì quyền lợi người tiêu dùng Việt?

Trước thực trạng báo động về cà phê bẩn, độc, trộn bủa vây người tiêu dùng, Lễ ký cam kết “Minh bạch trong sản xuất và kinh doanh cà phê, bảo vệ người tiêu dùng” do Hiệp hội Bảo vệ Người tiêu dùng VIệt Nam (VINATAS) tổ chức ngày 25/7 vừa qua được xem là cơ hội để những doanh nghiệp cà phê lên tiếng, khẳng định vị thế và chất lượng sản phẩm của mình.

Tuy nhiên, trái với sự kỳ vọng, chỉ có Vinacafé Biên Hòa tiên phong ký cam kết tại buổi lễ, tiếp đó là Nestlé. Cà phê Mê Trang cử đại diện tham dự nhưng lại không tham gia ký kết.

Tại Lễ ký cam kết “Minh bạch trong sản xuất và kinh doanh cà phê, bảo vệ người tiêu dùng” do Hiệp hội Bảo vệ Người tiêu dùng VIệt Nam (VINATAS) tổ chức ngày 25/7 chỉ có Vinacafé Biên Hòa tiên phong ký cam kết sản xuất sản phẩm cà phê nguyên chất.

Chiếm thị phần cà phê hòa tan rất lớn hiện nay nhưng “ông lớn” Trung Nguyên gần như không có bất cứ động thái nào trước chiến dịch vận động “Cam kết minh bạch trong sản xuất và kinh doanh cà phê” do Vinatas tổ chức.

Khi Nescafé bị…“lẫn” đậu nành

Giữa tháng 7 vừa qua, sau khi thực hiện cuộc khảo sát về chất lượng cà phê bằng cách lấy mẫu ngẫu nhiên từ một số thành phố lớn, Vinastas đã công bố những thông tin khiến tất cả các tín đồ cà phê Việt phải rùng mình: Có đến hơn 30% cà phê trên thị trường có lượng caffeine rất thấp, lượng cà phê này chủ yếu ở các quán cà phê bệt, vỉa hè, quán cóc. Thậm chí, trong số đó có tổng cộng 9 mẫu có hàm lượng caffeine bằng 0.

Điều này khẳng định, không ít người tiêu dùng hàng ngày, hàng giờ uống những cốc cà phê hoàn toàn bằng hóa chất, đậu cháy.

Khi thông tin đáng giật mình ấy chưa kịp lắng xuống, chỉ vài ngày sau, các lực lượng chức năng đã có những cuộc tập kích bất ngờ vào các cơ sở sản xuất và chế biến cà phê trong nước, bắt quả tang quy trình làm cà phê bẩn từ đậu nành, bắp rang cháy tẩm hóa chất, hương liệu. Hàng chục tấn “cà phê… đậu nành” này đã bị thu giữ chờ xử lí.

Như vậy, cà phê hóa chất, cà phê độn, cà phê bẩn đã trở thành thực trạng báo động, phản ánh một bức tranh khác về kiểu làm ăn bát nháo, chụp giật của thị trường cà phê, nhất là ở phân khúc cà phê hòa tan, cà phê pha sẵn giá rẻ.

Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn trông chờ sự lên tiếng của các thương hiệu cà phê lớn, với hy vọng chất lượng sản phẩm của họ sẽ xứng tầm với uy tín của mình và sự tin tưởng của người tiêu dùng.

Và cuộc tọa đàm “Cà phê bẩn – Thực trạng và Giải pháp” ngày 20-7 tại TP.HCM do Vinastas và báo Tuổi Trẻ phối hợp tổ chức được xem như là một cơ hội chính thức để các ông lớn thể hiện vai trò đầu ngành.

Trên bao bì sản phẩm Nescafé không ghi rõ thành phần, phần trăm của các nguyên liệu, hương liệu. Một sự lập lờ kinh hãi...

Tại buổi tọa đàm, trong khi ông Nguyễn Tân Kỷ – Tổng giám đốc Vinacafe Biên Hòa tuyên bố: “Vinacafe cam kết sẽ nghiên cứu và sản xuất cà phê thật 100% làm từ hạt cà phê nguyên chất” thì Nescafé – thuộc tập đoàn Nestle đến từ Thụy Sĩ lại có vẻ như bị dồn vào chân tường khi được các nhà báo đặt câu hỏi thẳng thắn: “Nescafé có trộn đậu nành không?”.

Trước câu hỏi này, bà Lê Thị Hoàng Yến – Giám đốc Truyền thông và Hỗ trợ Tiếp thị của Nestlé Việt Nambuộc phải thừa nhận: “Trong quá trình sản xuất có thể bị lẫn…đậu nành vào sản phẩm”.

Vậy “lẫn” đậu nành là vô tình hay chủ ý? Bao nhiêu phần trăm đậu nành bị “lẫn” vào cà phê? Những câu hỏi tiếp tục được đưa ra, đại diện Nescafé cho rằng, dù mang thương hiệu quốc tế nhưng khi sản xuất ở Việt Nam, việc trộn đậu nành vào Nescafé là vì khẩu vị của người Việt (!).

Theo bà Yến, ở thị trường Việt Nam, người tiêu dùng có rất nhiều khẩu vị cà phê khác nhau. “Chúng ta phải đáp ứng các nhu cầu khác nhau về khẩu vị đó như thế nào. Nếu chúng ta chỉ tập trung vào thực trạng vấn đề cà phê bẩn, thì có thể chúng ta sẽ không thể thỏa mãn nhu cầu về khẩu vị của người tiêu dùng”, bà Yến nói.

Khẳng định sản phẩm Nescafé có độn đậu nành, nhưng không ghi rõ thành phần, phần trăm của các nguyên liệu, hương liệu, đại diện Nescafe cho rằng đó là “bí mật kinh doanh”.

Phát biểu của đại diện Nescafe đã gây rất nhiều tranh cãi. Ông Nguyễn Huy Quang – Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Y tế nhấn mạnh: “Công khai thành phần phụ thuộc vào việc doanh nghiệp tự công bố theo luật an toàn thực phẩm. Trong đó nếu anh đã công bố thành phần thì chắc chắn anh phải công bố hàm lượng, chứ không thể gọi là bí quyết”.

Nếu cho rằng, không thể công bố hàm lượng chất độn do nằm trong “bí quyết kinh doanh”, Neslté có đang bị xem là “không minh bạch” trong sản phẩm và “lừa dối khách hàng” hay không?

Điều quan trọng nhất là người tiêu dùng cần được biết các thông tin đó khi bỏ tiền ra mua sản phẩm và doanh nghiệp có dám công bố những thông tin đó cho người tiêu dùng?

Mặc dù đã đặt bút ký cam kết minh bạch thành phần, nhưng phát biểu của đại diện Nescafé về việc ưu tiên khẩu vị người tiêu dùng khiến chính bản thân người tiêu dùng cũng hoài nghi, khi họ còn chưa biết ly  Cà phê chuẩn mà mình đang được uống có phải là cà phê hay không?

“Tôi nghĩ nếu các nhà sản xuất lớn đổ thừa cho khẩu vị người tiêu dung mà độn thì thật quá …bao biện. Một nền công nghiệp cà phê tiên tiến phải bắt đầu từ việc trung thực từ các nhà sản xuất, định hướng khẩu vị người tiêu dùng theo tiêu chuẩn an toàn về sức khỏe là điều ưu tiên hàng đầu. Tôi đang chờ xem các ông lớn sẽ hành động thế nào.Ký kết là một chuyện, còn khi nào họ sẽ thực hiện?”, Bùi Thảo – sinh viên trường ĐH KHXHNV TP.HCM nói.

Bao giờ Trung Nguyên sẽ minh bạch thành phần?

Một trong những doanh nghiệp cà phê chiếm thị phần lớn nhưng gây thất vọng nhất cho người tiêu dùng khi gần như đứng ngoài cuộc chơi minh bạch sản phẩm vừa qua chính là Trung Nguyên – thương hiệu tự xưng là “ông vua của cà phê Việt”.

Là đại gia lớn nhất ngành, sản phẩm đa đạng và phủ rộng khắp, lẽ ra Trung Nguyên phải là đơn vị đi đầu trong việc trấn an dư luận bằng cách khẳng định chất lượng của thương hiệu mình. Tuy nhiên, Trung Nguyên đã chọn cách… im lặng.

Do đó, câu hỏi cà phê Trung Nguyên có trộn đậu nành, bắp rang hay pha hóa chất hay không, vẫn là câu hỏi chưa được trả lời. Còn người tiêu dùng vẫn cứ vừa uống cà phê Trung Nguyên vừa hoang mang, nghi vấn.

Thực tế, nghi vấn này của người tiêu dùng hoàn toàn có cơ sở. Trên thị trường hiện nay, một số mặt hàng cà phê hòa tan của Trung Nguyên có giá bán khá rẻ. Ví dụ như Cà phê S (Chinh phục) giá chỉ 48.900 đồng/500g, tức là chỉ 97.800 đồng/kg.

Trong khi đó, giá vốn một kg cà phê nguyên liệu thô hiện nay đã dao động từ 55.000-60.000 đồng, sau khi xay lại chỉ còn 700g cà phê bột, cộng với chi phí rang, đóng gói, nhân công… thì 1kg cà phê thành phẩm muốn bán có lãi phải có giá gấp ba lần.

Vậy cà phê 97.800 đồng/kg của Trung Nguyên có bao nhiêu hạt cà phê? Bao nhiêu thành phần độn như đậu nành hay bắp rang vì hiện nay bắp và đậu giá chỉ 10.000-12.000 đồng/kg?

Cà phê S (Chinh phục) giá chỉ 48.900 đồng/500g, tức là chỉ 97.800 đồng/kg.

Với những câu hỏi này, chỉ có Trung Nguyên trả lời chính xác nhất. Việc Trung Nguyên im lặng hay lẩn tránh sẽ càng tăng thêm sự nghi ngờ và thất vọng từ phía người tiêu dùng.

Các doanh nghiệp có dám công khai nguyên liệu sản xuất?

Để hiện thực hóa các nội dung tại buổi tọa đàm Cà phê bẩn – Thực trạng và Giải pháp, ngày 25/7 vừa qua, Vinastas tổ chức Lễ ký kết “Minh bạch trong sản xuất và kinh doanh cà phê, bảo vệ người tiêu dùng” với sự chứng kiến của đông đảo cơ quan chức năng. Vinacafé và Nescafé đã có mặt để tham gia ký kết.

Vinacafe cho biết, từ 1-8-2016 sẽ chính thức thực hiện cam kết minh bạch các thành phần cà phê trên bao bì, nhãn mác, không sử dụng hóa chất và đảm bảo cung cấp cho thị trường cà phê đúng chất lượng.

Nescafe cũng ký cam kết công bố thành phần.Điều này thể hiện những nỗ lực đáng hoan nghênh của Nescafé bởi để minh bạch thành phần, Nescafé buộc phải tiết lộ “bí quyết kinh doanh”.

Sẽ không dễ cho Nescafe khi lên một lộ trình thực hiện cam kết.Thời điểm nào thì Nescafe có thể bắt đầu?Và liệu Nescafe có đặt quyền lợi của người tiêu dùng lên trên lợi nhuận được hay không? Đây vẫn đang là những câu hỏi chưa có lời đáp rõ ràng khi đại diện thương hiệu này cho rằng việc độn đậu nành là do khẩu vị người tiêu dùng.

Tại Lễ ký kết, Trung Nguyên một lần nữa vắng mặt. Việc Trung Nguyên liên tục “lẩn tránh” công bố thông tin chất lượng sản phẩm và ký cam kết minh bạch trong sản xuất kinh doanh càng khiến những nghi ngờ trước đó của người tiêu dung càng có cơ sở.

Từng chiếm đến 80% thị phần cà phê rang xay (theo Euromonitor năm 2012), cho thấy mức độ phủ sóng của Trung Nguyên rất lớn.Trung Nguyên cũng từng mạnh mẽ tuyên bố: “Chỉ có thế là Trung Nguyên”, “Vua cà phê Việt”, “Trung Nguyên No.1”, “Uống cà phê Trung Nguyên là yêu nước”… nhưng những hành động của Trung Nguyên trongchiến dịch vận động “Cam kết minh bạch” trong sản xuất và kinh doanh cà phê lần này đang đi ngược lại với tất cả những thông điệp trên.

Ông chủ cá tính của Trung Nguyên từng mỉa mai người khổng lồ Starbucks rằng: “Starbucks chỉ là loại nước có mùi cà phê pha đường”. Vì thế dư luận đang hy vọng, Trung Nguyên sẽ không phải nhắc lại câu này với chính thương hiệu của mình.

Theo Vtc.vn